Το να τρώει και να πίνει μόνο του απαιτούν μεγάλη επιδεξιότητα. Από τη στιγμή που θα επιχειρήσετε να αφήσετε το παιδί να φάει μόνο του θα μείνετε έκπληκτοι από το πόσο καλά τα καταφέρνει, ακόμη και στους 18 μήνες - δεν θα σας πειράζει που το φαΐ μπορεί να καταλήγει στο πάτωμα κάθε τόσο.

Από τη στιγμή που θα εμφανιστεί το πρώτο δόντι, τα υπόλοιπα δεκαεννιά δεν θα αργήσουν. Τα περισσότερα παιδιά έχουν βγάλει όλα τους τα νεογιλά δόντια έως την ηλικία των τριών ετών. Μόλις δείτε τη λευκή μυτούλα του πρώτου δοντιού, ξέρετε ότι έχει έρθει η στιγμή για καθημερινό βούρτσισμα. Αγνοήστε τυχόν αντιρρήσεις του παιδιού σας - το βούρτσισμα είναι υποχρεωτικό.

Η κοινωνική συμπεριφορά του παιδιού σας θα αλλάξει ριζικά στον δεύτερο χρόνο της ζωής του. Θα συνειδητοποιήσει ότι κάθε άνθρωπος, του ίδιου συμπεριλαμβανομένου, είναι μια διακριτή προσωπικότητα και θα αρχίσει να συμπάσχει με τους άλλους και να απαιτεί το ίδιο και από αυτούς – συχνά με φωνές και ουρλιαχτά!

Αλλάζει επίσης τρόπο παιξίματος: θα αρχίσει να χαζεύει μόνο του τα βιβλία του, να γεμίζει και να αδειάζει κουτιά, να χτίζει πύργους και να συνειδητοποιεί ολοένα και περισσότερο τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος.

Το παιδί σας αρχίζει να συντάσσει προτάσεις. Ενώ πριν έλεγε μόνο «μπάλα» τώρα λέει «πάει μπάλα» και λίγο αργότερα: «πάλι πάει μπάλα» – δηλαδή αρχίζει να συνδυάζει ολοένα μεγαλύτερο αριθμό εννοιών.

Η κινητική του ανάπτυξη μοιάζει τώρα ότι επιβραδύνεται. Μην το παρεξηγήσετε όμως! Το τρέξιμο, το πήδημα, το σκαρφάλωμα, το πέταγμα και το πιάσιμο της μπάλας δεν είναι εύκολη δουλειά… Αυτές οι δεξιότητες απαιτούν ολοένα περισσότερη μυϊκή δύναμη και επιδεξιότητα, καθώς και καλή αίσθηση της ισορροπίας.

Το παιδί σας μπορεί να κρατά σωστά μαρκαδόρο ή μπογιά και αρχίζει να επικοινωνεί δημιουργικά με χρώματα και σχήματα. Μπορεί επίσης να απολαμβάνει το χτίσιμο με τουβλάκια. Όλα αυτά απαιτούν περίπλοκους συνδυασμούς κινήσεων.

Η εκπαίδευση τουαλέτας δεν είναι κάτι που πρέπει να γίνεται με το ζόρι. Θα γίνει μόνο αν το ίδιο το παιδί αποφασίσει ότι είναι έτοιμο, και απαιτεί πολύ υπομονή και κατανόηση από την πλευρά σας. Όταν φτάσει στο 3ο έτος της ζωής του πρέπει θεωρητικά να είναι έτοιμο.

Το παιδί σας αρχίζει σιγά σιγά να συνειδητοποιεί την έννοια του χρόνου. Μπορεί να κατανοήσει τι σημαίνει χρονικά «ένας ύπνος». Οπότε μην υπόσχεστε πράγματα για «αύριο» αν δεν έχετε σκοπό να τηρήσετε την υπόσχεση. Ομοίως, το παιδί σας είναι σε θέση να θυμάται καλύτερα και να ανακαλεί τις εμπειρίες του.

Μπορεί επίσης να εκφράζει προσδοκίες για το μέλλον. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο να συνειδητοποιήσει ξαφνικά ότι κάτι που επιθυμεί δεν είναι εφικτό. Αν δεν μπορέσει να το δεχθεί, έχουμε τις γνωστές εκρήξεις.

Το παιδί σας θα κάνει τις πρώτες του φιλίες. Αλληλεπιδρώντας με τα άλλα παιδιά, θα γνωρίσει και θα αναλάβει διάφορους κοινωνικούς ρόλους. Πλησιάζει η ώρα για τον παιδικό σταθμό/το νηπιαγωγείο.